Ο Χρήστος Δασκαλάκης έζησε μέχρι τα πέντε του χωρίς τη βιολογική του οικογένεια. Στα χρόνια που ακολούθησαν δέχτηκε σχολικό εκφοβισμό και πέρασε δυσκολίες που θα ευχόταν να μην έχει ζήσει. Όλα αυτά όμως δεν τον απέτρεψαν από το να εξελιχθεί σε έναν ευαίσθητο και τρυφερό άνθρωπο. Περνά την ενήλικη ζωή του προσπαθώντας, μέσα από τις ιστορίες που γράφει, να βοηθήσει τα παιδιά.
Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Το Γονεοτροφείο» (εκδόσεις Άγκυρα) περιλαμβάνει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία. Τον περασμένο Νοέμβριο έκανε μάλιστα πρεμιέρα και η ομώνυμη θεατρική παράσταση που στάθηκε αφορμή για να τον συναντήσουμε. Ο Χρήστος Δασκαλάκης μοιράστηκε με το okmag πώς γεννήθηκε στο μυαλό του η ιδέα και πώς η ιστορία που σημείωσε σε ένα χαρτί αφού τυπώθηκε και έκανε τον γύρο της Ελλάδας ως βιβλίο, έφτασε να παίζεται κάθε Κυριακή στο Θέατρο Noūs, Creative space σε σκηνοθεσία του Ευθύμη Χρήστου.
Από την πραγματική ζωή στο χαρτί
Η ιδέα για το βιβλίο προέκυψε αρχικά από μία προσωπική σκέψη του συγγραφέα. Πώς θα ήταν η ζωή του αν μπορούσε να διαλέξει ο ίδιος τους γονείς του;
«Θυμάμαι ένα βράδυ στον ύπνο μου -από τα άπειρα βράδια που βασανιζόμουν στον ύπνο μου- σκέφτηκα, γιατί να μην μπορούμε κάποια παιδιά να διαλέξουμε τους γονείς μας; Θα είχαμε καλύτερη παιδική ηλικία. Και σκέφτηκα πόσο ωραίο θα ήταν να υπήρχε ένα “γονεοτροφείο”. Τη λέξη δεν τη σκέφτηκα, ήρθε μόνη της. Όπως υπάρχει ένα ορφανοτροφείο που πάνε οι γονείς και διαλέγουν παιδιά, να υπήρχε κι ένα γονεοτροφείο που πηγαίνουν τα παιδιά και διαλέγουν γονείς», περιγράφει ο Χρήστος Δασκαλάκης στο okmag.
«Με εντυπωσίασε τόσο πολύ η λέξη και βγήκε τόσο φυσικά που αμέσως σηκώθηκα, πήρα το κινητό και άρχισα να γκουγκλάρω να δω αν υπάρχει. Θεωρούσα ότι κάτι τόσο εύκολο προφανώς και θα το έχει σκεφτεί και κάποιος άλλος» συνεχίζει.
«Ο άλλος λόγος που γράφτηκε το “Γονεοτροφείο” ήταν ότι κάποια ζευγάρια, σαν τους νονούς μου που ήταν άνθρωποι που δεν μπορούσαν να κάνουν παιδιά, δεν θα είχαν ποτέ τη δυνατότητα να έχουν παιδιά» μας εξηγεί. Κάπως έτσι, ξεκίνησε να γράφει την ιστορία.
Η ιστορία του «Γονεοτροφείο» μιλάει για ένα μικρό αγόρι, τον Παύλο, που αναζητάει να βρει τους γονείς με τους οποίους θα δημιουργήσουν μια πραγματική και ευτυχισμένη οικογένεια. Εδώ, αντί για ιδρύματα φιλοξενίας παιδιών, υπάρχουν μόνο ιδρύματα για μεγάλους και τα υποψήφια ζευγάρια εκπαιδεύονται για το πώς να γίνουν οι καλύτεροι υποψήφιοι γονείς.
«Ένιωθα μία συστολή για το τι θα σκεφτούν οι γονείς μου. Όταν έφυγα από την Ύδρα [σ.σ. μεγάλωσε στο νησί] πήρα μία απόφαση: να μην πληγώσω -ηθελημένα τουλάχιστον- κάποιους ανθρώπους όπως κάποιοι άλλοι πλήγωσαν εμένα. Κυρίως τα παιδιά. Να μη νιώσω ότι εγώ ή κάποιος άλλος πειράζει ένα παιδί. Όταν πάω σε κάποιο σχολείο σε κάθε παιδάκι που βλέπω, επειδή δεν πέρασα όμορφη παιδική ηλικία, βλέπω τον Χρήστο. Κι αν βλέπω ότι το παιδάκι έχει κάποια “αδυναμία”, συστολή ή ευαισθησία, λιώνω και νομίζω ότι είμαι εγώ» μας εκμυστηρεύεται ο συγγραφέας για τις επισκέψεις που κάνει με αφορμή το βιβλίο σε διάφορα σχολεία της χώρας.
«Δεν ήθελα λοιπόν αρχικά να τη δημοσιοποιήσω την ιστορία γιατί φοβόμουν μήπως οι γονείς μου το καταλάβουν ως σπόντα για αυτούς. Δεν θέλω να τους στεναχωρήσω, όπως δεν ήθελα και ποτέ. Τότε έγραψα την ιστορία σε ένα κομμάτι χαρτί και την άφησα».
Από το χαρτί στο βιβλίο
Στην Ύδρα, όπου περνάει μεγάλα διαστήματα και κυρίως τα καλοκαίρια, κάνει παρέα με τον Σωκράτη Πατσίκα που έχει δημιουργήσει στο νησί τη δική του επιχείρηση. Έχοντας λοιπόν υπόψιν την επιτυχία που γνώρισε η παράσταση «Η χιονονιφάδα που αγάπησε το καλοκαίρι» -βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του συγγραφέα- ζήτησε από τον Χρήστο να του δώσει μια ιστορία να την διασκευάσει. Το «Γονεοτροφείο» ήταν αυτή που τον εντυπωσίασε.
«Ξεκίνησα να το γράφω. Το έδωσα στις εκδόσεις μου, τις εκδόσεις Άγκυρα. Τους λέω ένας φίλος μου θα το διασκευάσει να γίνει παράσταση οπότε θέλουμε το βιβλίο να βγει άμεσα. Όλα αυτά το 2019» περιγράφει ο Χρήστος Δασκαλάκης.
Ξεκίνησαν τη διασκευή. Βγήκε το βιβλίο. Έγιναν οι πρώτες επισκέψεις σε σχολεία και θα ακολουθούσε μια μεγάλη περιοδεία σε βιβλιοπωλεία σε όλη την Ελλάδα. Μέχρι που ήρθε ο κορονοϊός και σταμάτησαν τα πάντα: οι πωλήσεις του βιβλίου άρχισαν να πέφτουν και τα θέατρα έκλεισαν.
Ο Χρήστος Δασκαλάκης έδωσε σάρκα και οστά στον «Παύλο»
Ο ευφάνταστος και πάντα καίριος συγγραφέας δεν τα παράτησε όμως. Με την πολύτιμη βοήθεια της Φιλίνης Παναγιωτοπούλου και της Μαρίας Στάβαρη, που πρωταγωνιστούσαν στη «Χιονονοφάδα» και είναι πλέον φίλοι, βρήκαν τον σκηνοθέτη της παράστασης Ευθύμη Χρήστου κι εκείνος τον παραγωγό, Δημήτρη Φωτόπουλο.
Στη συνέχεια ακολούθησαν οντισιόν και επέλεξαν για τον πρωταγωνιστικό ρόλο έναν ηθοποιό που κάνει το ντεμπούτο του στο θεατρικό σανίδι. Ο λόγος για τον Οδυσσέα Πετράκη. «Μου έκανε ένα κλικ ο Οδυσσέας. Στην οντισιόν του επειδή ήταν ήσυχος και ντροπαλός μου θύμιζε λίγο εμένα και πήγα και του είπα να σκεφτεί ότι ο ήρωας είναι 7-8 χρονών. Και αυτό τον ξεκλείδωσε» μου εμπιστεύεται ο συγγραφέας που ήταν πάντα παρών σε όλα τα βήματα μέχρι και την πρεμιέρα. Συνεχίζει να βρίσκεται στο θέατρο κάθε Κυριακή και αφουγκράζεται τον παλμό των θεατών.
«Είναι ωραίο οι άνθρωποι να ευαισθητοποιούνται από κάτι που για σένα είναι πιο σημαντικό. Όποιος δεν ξέρει βλέπει μια παράσταση που κάτι προσπαθεί να πει. Κάποιος που ήδη μπορεί να ξέρει ή έχει διαβάσει το βιβλίο, αμέσως καταλαβαίνει πολύ περισσότερα», μας λέει. «Όταν είσαι αυθεντικός και δεν κρύβεις τις πληγές σου, ο κόσμος καταλαβαίνει».
Ο Χρήστος Δασκαλάκης επισκέφτηκε σχολεία σε όλη την Ελλάδα
Την ίδια κατανόηση ένιωθε να έχουν και οι μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού που συνάντησε σε όλα τα σχολεία που βρέθηκε. «Όταν διάβαζα το παραμύθι ήταν συγκλονιστικό ότι ήταν πολλές δασκάλες που τις έπαιρναν τα κλάματα στην τάξη. Και όταν τα παιδιά έβλεπαν τη δασκάλα να κλαίει έβαζαν τα κλάματα κι εκείνα με μια τρυφερότητα και σηκωνόντουσαν και αγκάλιαζαν την κυρία. Εκεί καταλάβαινα ότι αυτή η ιστορία που εγώ τη διάβαζα σαν ένα παραμύθι, δεν είναι απλά ένα παραμύθι. Για μένα δεν ήταν έτσι κι αλλιώς».
«Τους διαβάζεις το παραμύθι και λες λίγο από τη δική σου προσωπική ιστορία και βλέπεις τα παιδάκια να σε κοιτάνε και δεν μπορείς να πιστέψεις ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία καταλαβαίνουν αυτό που τους λες. Το καταλαβαίνουν όμως γιατί σε έχουν μπροστά τους, είσαι υπαρκτός και λες κάτι προσωπικό» μας εξηγεί.
«Ειδικά φέτος, που έχω πάει σε αρκετά σχολεία, ήταν ακόμα πιο συγκινητικό. Ίσως ήταν η καραντίνα που ευαισθητοποίησε τα παιδιά και τους δημιούργησε την ανάγκη να ακούσουν έναν άνθρωπο -που δεν είναι η μαμά, ο μπαμπάς και η δασκάλα- να τους λέει κάτι προσωπικό, κάτι δικό του» μας λέει ο Χρήστος Δασκαλάκης συμπληρώνοντας πως στην αρχή πήγαινε διστακτικά γιατί το θεωρούσε δύσκολη ιστορία.
«Μου αρέσει να ζω αυτό που έχω στερηθεί. Μου αρέσει να νιώθω σαν παιδί στο σχολείο, γιατί δεν έζησα παιδική ηλικία και μέσα από τα παιδιά νιώθω παιδί και νιώθω ότι κάνω γιορτές, ότι κάνω γενέθλια. Νιώθω σαν να είμαι ένα παιδί που βλέπει ένα έργο. Ένα έργο που το αφορά. Και μου αρέσει και πάρα πολύ στα παρασκήνια που γελάμε και μπορώ επιτέλους να παίξω και να γελάσω χωρίς να φοβάμαι. Είναι πάρα πολύ ωραία που νιώθω ότι όλοι είναι καλοί άνθρωποι πρωτίστως ή τουλάχιστον καλοί απέναντι σε εμένα. Θέλω να γεράσω κάνοντας αυτό το πράγμα: δίνοντας μικρές ανάσες ελπίδας, αισιοδοξίας, δικαίωσης. Γιατί πρωτίστως το παίρνω εγώ. Είναι σαν να μου δίνω όλο αυτό που στερήθηκα και χαίρομαι που το δίνω ισότιμα σε εμένα και στους άλλους. Γιατί σκέφτομαι ότι και κάποιος άλλος μπορεί να το έχει ανάγκη. Δεν θέλω να πεθάνω γνωρίζοντας ότι όλα αυτά που έζησα δεν θα έχουν τίποτα καλό και θα είναι μόνο μια κακιά ανάμνηση. Θέλω να πεθάνω και να σκέφτομαι ότι κάποια από αυτά τα παιδάκια που έχω δει -και έχω δει πολλά στα σχολεία- ίσως να θυμούνται κάτι όμορφο από εμένα όταν με συναντήσουν τυχαία στο δρόμο τους μετά από χρόνια. Αυτό με κάνει να νιώθω πάρα πολύ όμορφα. Ηρεμώ».
Οι εξελίξεις που έκαναν το «Γονεοτροφείο» επίκαιρο
Την ίδια ώρα που η παράσταση σήκωνε αυλαία, δύο ειδήσεις που αφορούσαν παιδιά αναστάτωσαν την καθημερινότητά μας. Από τη μία ο συγγραφέας παιδικών βιβλίων Βασίλης Παπαθεοδώρου συνελήφθη για παιδική πορνογραφία και καταγγελίες για κακοποίηση από τον πατέρα Αντώνιο από την Κιβωτό του Κόσμου είδαν το φως της δημοσιότητας. Πώς ένιωσε ο Χρήστος Δασκαλάκης;
«Με αυτό που έγινε, ένιωσα λίγο προδομένος. Προσπαθώ πάρα πολύ, πίστεψέ με. Για να πάω στο κάθε σχολείο που με προσκαλεί πρέπει να πληρώσω ταξί να πάω και να γυρίσω, αν είναι σε άλλη πόλη να πληρώσω αεροπλάνο, ξενοδοχείο… Στερούμαι πολλά πράγματα οικονομικά για να κάνω αυτό που με μεγάλη χαρά το κάνω γιατί νιώθω ότι μόνο έτσι θα είμαι ευτυχισμένος. Ούτε στην παράσταση πληρώνομαι και ούτε θα πληρωθώ, από δική μου επιλογή. Γιατί αυτό δεν έχει να κάνει με χρήματα, έχει να κάνει με κάτι άλλο που για μένα είναι πιο ιερό. Όταν λοιπόν για να ανταποκριθώ σε όλα αυτά τα καλέσματα πρέπει να στερηθώ πράγματα και ξαφνικά βγαίνουν αυτά που βγαίνουν στην τηλεόραση από ανθρώπους που πληρώνονται, που βραβεύονται, που έχουν την άπειρη δύναμη στα media, εγώ που έχω προσπαθήσει πολύ και έχω θυσιάσει πάρα πολλά αισθάνθηκα προδομένος. Σαν να προσπαθώ για κάτι, με πολλές στερήσεις κι έρχεται κάποιος που τα έχει όλα στα πόδια του και μου τα γκρεμίζει. Και με κάνει να νιώθω κι εγώ υπεύθυνος γιατί είμαι κι εγώ μέσα σε αυτό τον χώρο» μας λέει.
«Όταν ξεκίνησαν όλα αυτά σκεφτόμουν: “Τι έχω κάνει; Μήπως κι εγώ έχω αγκαλιάσει κάποιο παιδάκι;” Αρχίζεις και νιώθεις άσχημα για κάτι που δεν έχεις κάνει. Μετά νιώθεις προδομένος επειδή ό,τι κάνεις γκρεμίζεται. Από όταν έγινε αυτό με τον Βασίλη, αρχίζουν να μας βλέπουν με άλλο μάτι. Και σκέφτεσαι “καλά κάνουν”, αλλά για κάποιος που έχουμε προσπαθήσει πάρα πολύ -και δεν είμαι μόνο εγώ- και έχουμε θυσιάσει πολλά, είναι άδικο. Μετά έγινε αυτό με την Κιβωτό και πάλι αισθάνθηκα προδομένος -δεν μπορώ να σκεφτώ άλλη λέξη. Δεν σου κρύβω ότι σκεφτόμουν: “Τι κάθομαι και κάνω; Χάνω ώρες από τη δουλειά μου, πληρώνω χρήματα να πάω στα σχολεία να μιλήσω, να διαβάσω, να προσπαθήσω. Γιατί;”» Και από την άλλη συμβαίνουν μαγικά, πράγματα όπου κάποιοι άνθρωποι καταλαβαίνουν ακριβώς τι θέλεις και προσπαθείς να κάνεις κι αυτό με συγκινεί απεριόριστα».
Η παράσταση «Το Γονεοτροφείο» παίζεται κάθε Κυριακή, μέχρι τον Απρίλιο, στο Θέατρο Noūs, Creative space.
