Το Πάσχα είναι αναφίβολα μια από τις μεγαλύτερες θρησκευτικές γιορτές που περιμένουμε όλοι κάθε χρόνο με ανυπομονησία. Είναι μια γιορτή με κατανυκτική διάθεση που φέρνει το μήνυμα της αγάπης και της συγχώρεσης. Ταυτόχρονα είναι μια «διακοπή» από το καθημερινό μας πρόγραμμα και μια ευκξαιρία να περάσουμε χρόνο με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Πώς λειτουργεί όμως, το φετινό Πάσχα στην ψυχολογία μικρών και μεγάλων;
Μετά από δυο χρόνια σκληρού lockdown, έναν πόλεμο να έχει ξεκινλήσει τόσο κοντά μας εδώ και λίγους μήνες και τις ειδήσεις της επικαιρότητας με αποτρόπαια εγκλήματα να συγκλονίζουν το πανελλήνιο, το φετινό Πάσχα παίρνει σίγουρα άλλη διάσταση στην ψυχολογία μας.
Η ψυχοθεραπεύτρια Σοφία Αντύπα μιλά στο okmag.gr για όσα θέλουμε να γνωρίζουμε για το πόσο επηρεάζει το φετινό Πάσχα την ψυχολογία μας και πως αυτές οι γιορτές είναι το βασικό αντίδοτο στην ψυχική διαφυγή μας.
Το φετινό Πάσχα είναι κάτι που περιμένει πολύ ο κόσμος. Πώς συνδέεται αυτή η αναμονή – προσμονή με δεδομένα τα γεγονότα των τελευταίων μηνών;
Το φετινό Πάσχα είναι πραγματικά ιδιαίτερο και ξεχωριστό από τις προηγούμενες χρονιές καθώς το θέμα του πολέμου στην Ουκρανία έχει φέρει στην επιφάνεια πολλά συναισθήματα και κυρίως το αίσθημα της συμπόνιας και της αλληλεγγύης για τον συνάνθρωπό μας το οποίο συνάδει με το θρησκευτικό μήνυμα της γιορτής του Πάσχα θα μπορούσαμε να πούμε. Η ευχή της “Καλής Ανάστασης” φέτος έχει σίγουρα βαθύτερο νόημα για όλους μας, καθώς η ψυχική πίεση, ο φόβος και η απειλή, άυλη αλλά και υπαρκτή των τελευταίων 2 χρονών, είναι συναισθήματα που έχουν αποτυπωθεί μέσα σε όλους μας. Δημιουργείται λοιπόν για κάποιους ίσως μια ελπίδα μέσα μας τις ημέρες των εορτών. Λίγη περισσότερη χαρά και ανυπομονησία για τις επερχόμενες διακοπές. Ενώ σε άλλους ίσως να δημιουργείται μια αίσθηση υποκρισίας. Να μην μπορούν να δουν τίποτα αισιόδοξο μέσα σε όλη αυτήν τη δύσκολη και πρωτοφανή κατάσταση που βιώνουμε.
Το παρατεταμένο lockdown, ο πόλεμος και τα εγκλήματα που προβάλλονται από την τηλεόραση πόσο έχουν επηρεάσει την ψυχολογία μας τις φετινές γιορτές;
Μας έχει δημιουργηθεί ένα σφίξιμο μέσα μας, μια ταραχή πρωτόγνωρη για όλα αυτά τα ανήκουστα και απάνθρωπα γεγονότα που αντικρίζουμε καθημερινά μέσα από τα ΜΜΕ. Είναι εξαιρετικά δύσκολο ψυχικά κάνεις να διαχειριστεί την ειδησεογραφία όλο αυτόν τον καιρό. Δεν ξέρουμε ακριβώς πώς να νιώσουμε ή τι να σκεφτούμε. Πώς τοποθετεί κανείς μέσα του της φρικαλεότητες ενός πολέμου, ή την απειλή ενός επικίνδυνου ίου. Πώς να σκεφτεί κανείς για τα εγκλήματα που καθημερινά ενημερωνόμαστε και είναι τόσο κοντά μας; Η ψυχολογία μας επηρεάζεται καθημερινά και οι γιορτές είναι βασικό αντίδοτο, με την έννοια της ψυχικής διαφυγής. Είναι η ευκαιρία να απομακρυνθούμε από όλη αυτήν την καθημερινή ενημέρωση για λίγο. Να ασχοληθούμε με τους δικούς μας ανθρώπους, να δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας και στην προσωπική μας ενδοσκόπηση, να διαβάσουμε, να περπατήσουμε στη φύση, να δούμε ακόμα πώς μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε τη ζωή μας ώστε να νιώθουμε μέρος του συνόλου. Ό,τι και αν αυτό σημαίνει για τον καθένα από εμάς.
Τα δυο χρόνια που ήταν κλεισμένος ο κόσμος μέσα θεωρείτε ότι έχουν επιδράσει στην ψυχολογία του και την ανάγκη να ταξιδέψει σε αυτές τις γιορτές;
Ναι η ανάγκη μας για ταξίδια και απόδραση είναι μεγάλη. Χρειαζόμαστε αλλαγή από την καθημερινότητα που τόσο μας έχει επιβαρύνει τα τελευταία χρόνια. Είναι μεγάλο το χρονικό διάστημα για να βιώνουμε τόσα έντονα συναισθήματα συγχρόνως! Όλο μας το σώμα συμμετέχει σε αυτό. Νιώθουμε την πίεση τόσο ψυχικά όσο και σωματικά. Χρειαζόμαστε, λοιπόν, άμεσα και τη σωματική χαλάρωση, ώστε η πίεση αυτή να μην εκτονωθεί διαφορετικά (μέσω της επιθετικότητας). Να αφεθούμε σε κάτι (ένα ταξίδι), που θα διεγείρει τις αισθήσεις μας με άλλον τρόπο. Που θα απομακρύνει τη σκέψη μας από τα καθημερινά, και θα μας βοηθήσει να αντέχουμε, αλλά και να ανεχόμαστε έτσι καλυτέρα τις καταστάσεις γύρω μας.
Πώς επιδρά το Πάσχα σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Για παράδειγμα πως το αντιλαμβάνονται τα παιδιά, οι ενήλικοι και οι ηλικιωμένοι;
Το Πάσχα για τον καθένα από εμάς είναι διαφορετικό. Για τα παιδιά είναι διακοπές, ή μάλλον ‘διακοπή’ από το σχολείο, απόδραση και παιχνίδι. Διακοπές στο χωριό και βάψιμο αυγών, μυρωδιά τσουρεκιού, και ανεμελιάς! Για τους εφήβους το Πάσχα ίσως να σημαίνει διάβασμα και υποχρεώσεις, ιδιαίτερα για τα παιδιά που δίνουν Πανελλήνιες. Για τους ενήλικες είναι κάποιες ίσως μέρες ξεκούρασης, είναι η άνοιξη, αλλά σίγουρα και οι υποχρεώσεις, και ίσως και κάποια κούραση. Για τους ηλικιωμένους είναι ευκαιρία για επαφή με την παράδοση.
Το μήνυμα της Ανάστασης και της συγχώρεσης πόσο μπορεί να μας επηρεάσει;
Σίγουρα η φετινή Ανάσταση έχει πολλαπλά μηνύματα για όλους μας. Έχει την έννοια της ψυχικής ανάτασης που τόσο έχουμε όλοι οικουμενικά ανάγκη. Χάσαμε την επαφή με τους γύρω μας, χάσαμε την επαφή με τη φύση, την ανέμελη και ανάλαφρη επαφή μιας χειραψίας, ενός φιλιού, μιας αγκαλιάς. Χάσαμε τα αυτονόητα που συνέβαλαν στην καθημερινή μας ψυχική ανακούφιση. Νιώσαμε την απομόνωση με επιβολή, νιώσαμε την επιθετικότητα των γύρω μας πολύ έντονα. Έχουμε ανάγκη την ανθρωπιά σε όλη της την έννοια. Όσο για τη συγχώρεση ας μην το πάρουμε με τη θρησκευτική έννοια αλλά με την έννοια της αποδοχής του εαυτού μας.
