Η γιορτινή περίοδος ήδη είχε μπει -τα Χριστούγεννα είναι μία ανάσα μακριά. Οι δρόμοι και πάλι στολισμένοι με χιλιάδες λαμπιόνια και τα μαγαζιά φορτωμένα με αμέτρητα δώρα και παιχνίδια. Κατηφόρισα από την Ερμού στο Μοναστηράκι και περιπλανήθηκα στα στενοσόκακα του Γιουσουρούμ και της πλατείας Αβησσυνίας. Το μάτι μου ξαφνικά έπεσε στη βιτρίνα ενός παλαιοβιβλιοπωλείου και στάθηκε σε μια βεντάλια από παλιά περιοδικά που φιγουράριζαν καμαρωτά καμαρωτά ανάμεσα στις μπάλες, στα γκι και στις χρυσαφένιες γιρλάντες. Ήταν κάποια γιορτινά τεύχη του Ρομάντσου, του Ντομινό, του Θησαυρού, των Εικόνων, του Πάνθεον, της Βεντέτας και του Ταχυδρόμου. Περιοδικά που ήταν τα αγαπημένα του κοινού για πολλές δεκαετίες. Στα εξώφυλλά τους διέκρινα πολλούς από τους σταρ εκείνης της χρυσής δεκαετίας του ’60 με μια διάθεση καρτποσταλική, θα έλεγα, με πλατιά χαμόγελα και άκρως γιορτινό look, ποζάροντας μπροστά από extravagant στολισμένα δέντρα και τις ευχές τους με bold τονισμένους υπέρτιτλους. Αμέσως σκέφτηκα: «Τι εποχή κι αυτή!». Τα όνειρα των ανθρώπων ήταν πράγματι πασπαλισμένα με περισσότερη χρυσόσκονη από το σήμερα και οι αγαπημένοι ηθοποιοί της εγχώριας κινηματογραφικής βιομηχανίας πόζαραν στις χριστουγεννιάτικες φωτογραφίσεις τους με μια διάθεση απενοχοποιημένου glam. Το βρήκα υπέροχο! Μια γλυκιά νοσταλγία αισθάνομαι να με διαπερνά, σαν ένα παιδί που βρίσκει το αγαπημένο παιχνίδι του, και χωρίς δεύτερη σκέψη μπαίνω μέσα στο κατάστημα για να δω από κοντά και να ξεφυλλίσω τα περιοδικά της βιτρίνας. Η μυρωδιά του πολυκαιρισμένου χαρτιού από τις γύρω στοίβες των βιβλίων και των περιοδικών μού έρχεται έντονα στη μύτη και ξαφνικά οι αναμνήσεις και οι εικόνες από τα παιδικά μου χρόνια περνούν από μπροστά μου σαν κινηματογραφική ταινία.

Γλυκά και φωτορομάντζα

Μέρες γιορτών στο σπίτι μας και η μαμά ανασκουμπωμένη στο μεγάλο τραπέζι της κουζίνας, ανάμεσα στις άχνες από τους κουραμπιέδες και τις κανέλες, τα καρύδια και τα μπαχαρικά από τα μελομακάρονα, να ρίχνει κλεφτές ματιές στο φωτορομάντζο του Θησαυρού και να διαβάζει τις ευχές από τους αγαπημένους της ηθοποιούς μονολογώντας. Ταυτόχρονα να μελετά και μια νέα συνταγή για το γιορτινό τραπέζι. Ο μπαμπάς λίγο πιο πέρα πάνω από το μάτι της κουζίνας να ανακατεύει τον σιμιγδαλένιο χαλβά του, με τον φόβο μην του κολλήσει και να βλέπει τη μαμά να παλεύει ανάμεσα στα γλυκά και στο φωτορομάντζο και να της λέει πειράζοντάς την: «Για να δούμε, θα πετύχει η χριστουγεννιάτικη συνταγή που διαβάζεις ή θα μείνουμε νηστικοί μέρα που είναι;». Εγώ να ξεκαρδίζομαι και η μαμά να εκνευρίζεται με τα πειράγματά του. Με όλες αυτές τις εικόνες που πέρασαν σαν σύντομα κινηματογραφικά καρέ από μπροστά μου, πήρα στα χέρια μου τα περιοδικά που ζήτησα από τη βιτρίνα και άρχισα να τα ξεφυλλίζω. Χωρίς να το πολυσκεφτώ είπα στον καταστηματάρχη να τα αγοράσω όλα, μη δίνοντας σημασία καθόλου στις τιμές τους, που, σημειωτέον, ήταν ιδιαίτερα τσουχτερές. Έβαλα τα περιοδικά στο σακίδιό μου και κατευθύνθηκα για το σπίτι. Εκείνη την ημέρα την πέρασα ξαπλωμένος και ξεφυλλίζοντάς τα, διαβάζοντας όλα τα καλλιτεχνικά νέα της εποχής και τα χριστουγεννιάτικα άρθρα γραμμένα από τους κορυφαίους κειμενογράφους και συγγραφείς εκείνων των χρόνων. Τσιφόρος, Σακελλάριος, Γιαλαμάς, Αρχέλαος, Παλαιολόγος. Αμέσως σκέφτηκα πόσο διαφορετική είναι η σημερινή εποχή από εκείνη. Πόσα πράγματα έχουν αλλάξει!

Η Ελλάδα του ’60

Εκεί, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, το χαμόγελο είχε έρθει και πάλι στα πρόσωπα των Ελλήνων μετά τα γκρίζα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου και οι άνθρωποι αισιοδοξούσαν για μια καλύτερη ζωή. Στις μέρες των γιορτών λοιπόν όλα ήταν πιο χαρούμενα, πιο φωτεινά, πιο λαμπερά. Οι βόλτες στα μαγαζιά ήταν απαραίτητες για όλη την οικογένεια. Από την Αιόλου έως την Αθηνάς, από το Μοναστηράκι έως τα Χαυτεία, από τη Βαρβάκειο έως τον Λαμπρόπουλο και από το Μινιόν έως τον Δραγώνα, η παλιά Αθήνα έλαμπε από όμορφες εικόνες, χαμογελαστά πρόσωπα και υπέροχες μυρωδιές. Στο κλίμα αυτό και το οικογενειακό τραπέζι, που γινόταν χρόνο με τον χρόνο, αν όχι πλούσιο, πάντως λιγότερο φτωχό. Όλοι έβλεπαν μπροστά κι όλοι προσδοκούσαν το καλύτερο. Τα περίπου 30 θέατρα της Αθήνας γέμιζαν ασφυκτικά σε εκείνες τις γιορτινές μέρες, με τους μεγάλους πρωταγωνιστές να φιγουράρουν σε γιγαντιαίες φωτογραφίες στις προθήκες των θεάτρων τους και τα ονόματά τους να αναγράφονται με φωτεινά τεράστια neon πάνω κι από τους τίτλους των έργων τους. Οι κινηματογράφοι επίσης διαφήμιζαν με πολύχρωμες ζωγραφικές γιγαντοαφίσες τις νέες ταινίες τους, ως επί το πλείστον χολιγουντιανές παραγωγές, αλλά και ελληνικές κωμωδίες, καθώς και δαλιανιδικά μιούζικαλ. Ωστόσο τα νυχτερινά κέντρα στις μέρες των γιορτών είχαν την τιμητική τους. Τα Δειλινά με τη Βίκυ Μοσχολιού, το Παλατάκι με τον Γιώργο Ζαμπέτα και Η Σπηλιά του Παρασκευά με τη Μαίρη Λίντα και τον Μανώλη Χιώτη. Τα μεγάλα ξενοδοχεία οργάνωναν μουσικές χοροεσπερίδες και ακριβά ρεβεγιόν για την αριστοκρατία της εποχής, με τους κυρίους ντυμένους με σμόκιν και τις κυρίες με τουαλέτες από τους ακριβότερους οίκους μόδας της Αθήνας. «Άλλες εποχές!» θα μου πείτε. «Άλλα ήθη κι άλλες συνήθειες». Ναι, αλλά εποχές τόσο νοσταλγικές και τόσο αξεπέραστες. Ευκαιρία λοιπόν για μια περιήγηση μέσα από παλιές φωτογραφίες και εξώφυλλα πανηγυρικών περιοδικών που ζωντανεύουν τη λάμψη εκείνων των χρόνων σε μέρες γιορτών.

Διαβάστε περισσότερα στο περιοδικό ΟΚ! που κυκλοφορεί με Τα Νέα Σαββατοκύριακο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ