Συνέντευξη στο περιοδικό ΟΚ! παραχώρησε η υφυπουργός Υγείας Ζωή Ράπτη και μίλησε μεταξύ άλλων για τις πρωτοβουλίες που πήρε αναλαμβάνοντας τη θέση, τις αλλαγές στον τομέα της ψυχικής υγείας ενώ τοποθετήθηκε για την Εύα Καϊλή και το σκάνδαλο των υποκλοπών.
Πριν από μερικές ημέρες διάβασα ότι επισκεφτήκατε το Ηράκλειο και μοιράσατε στους οδηγούς της περιοχής κάποια αλκοολόμετρα. Πώς ξεκίνησε αυτή η πρωτοβουλία;
Αυτή είναι μια πρωτοβουλία την οποία τρέξαμε με την Υγειονομική Περιφέρεια της Κρήτης και την Τροχαία Ηρακλείου. Ένας από τους λόγους είναι ότι, δυστυχώς, στην Κρήτη καταγράφονται κάθε χρόνο πολλά ατυχήματα και άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από το αλκοόλ. Θελήσαμε λοιπόν να ευαισθητοποιήσου με τους πολίτες, ώστε να κάνουν μέτρηση του αλκοόλ πριν οδηγήσουν, ακριβώς για να τους υπογραμμίσουμε την ανάγκη να προστατευτούν οι ίδιοι και να προστατέψουν και τους άλλους συμπολίτες τους. Στα ατυχήματα, ξέρετε, δεν εμπλέκεται μόνο ο οδηγός, εμπλέκεται πάντα και ένα θύμα, που μπορεί να είναι ακόμη και κάποιος πεζός. Δυστυχώς το αλκοόλ και η χρήση του έχει αυξηθεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και επειδή έχει ξεκινήσει η χρήση του και από εφήβους, πραγματοποιήθηκε αυτή η δράση για να υπογραμμίσουμε ότι το θέμα δεν είναι μόνο η καταστολή αλλά και η πρόληψη.
Πολύ σημαντικό αυτό. Σε ό,τι αφορά το κομμάτι της ψυχικής υγείας, ποιες είναι οι δικές σας προσδοκίες για το μέλλον και ποιες οι ελλείψεις που παρατηρήσατε από τη μέρα που αναλάβατε τα καθήκοντά σας;
Όταν ανέλαβα το νέο χαρτοφυλάκιο που δημιούργησε ο πρωθυπουργός μέσα στην πανδημία, διαπιστώσαμε ότι οι υπηρεσίες ήταν υποχρηματοδοτούμενες στη χώρα, όπως και στο εξωτερικό. Παράλληλα το στίγμα ήταν αυξημένο. Το να δηλώσεις δηλαδή ότι έχεις μια ανάγκη υποστήριξης της ψυχικής σου υγείας θεωρούνταν κάτι επιλήψιμο ή κάτι που θα έπρεπε να κρατηθεί κρυφό, ειδικά σε
μικρότερες κοινωνίες, αλλά πολλές φορές και σε μεγαλύτερες. Αυτή η πεποίθηση λοιπόν έπρεπε να μεταβληθεί και δουλεύουμε καθημερινά για αυτό.
Τι κάνατε επομένως εσείς από την πλευρά σας;
Εκείνο το οποίο κάναμε ήταν να ενισχύσουμε καταρχάς τον προϋπολογισμό μας και να δημιουργήσουμε νέες δομές. Ήταν πολύ σημαντικό να φτιάξουμε δομές για παιδιά και εφήβους και να εργαστούμε πάνω στην υποστήριξη της οικογένειας και των κακοποιημένων παιδιών και γυναικών σε ψυχολογικό επίπεδο. Δημιουργήσαμε την Εθνική Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306, που έλαβε τα τελευταία δύο χρόνια πάνω από 500.000 κλήσεις. Παράλληλα ασχοληθήκαμε με τους εργαζόμενους δημιουργώντας νέα κέντρα υποστήριξης, καθώς, όπως είδαμε και στην πανδημία με το lockdown, βίωσαν ψυχοπιεστικές συνθήκες. Δεν αφήσαμε όμως και την τρίτη ηλικία και δημιουργήσαμε νέα κέντρα υποστήριξης ασθενών με άνοια και των φροντιστών τους, καθώς είμαστε ένα έθνος που γηράσκει. Αυτό που καταλάβαμε είναι ότι η ψυχική υγεία δεν αφορά μόνο την ιατρική ατζέντα ή μια συγκεκριμένη νόσο, αλλά το συνολικό επίπεδο ευημερίας και ευεξίας του γενικού πληθυσμού. Το να αισθάνεται δηλαδή ο καθένας καλά για να δουλεύει, να παράγει, να έχει μια οικογένεια και να επικοινωνεί μαζί τους, αλλά και να δρα αντίστοιχα και στον κοινωνικό περίγυρο. Αρχής γενομένης λοιπόν από τον γενικό πληθυσμό, παραγάγαμε πολιτικές και παραδώσαμε προς έγκριση στο υπουργικό συμβούλιο ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία που ενισχύει αυτό ακριβώς. Δημιουργεί καινούριες δομές, καινούριες υπηρεσίες και δουλεύει για την αποστιγματοποίηση. Και βεβαίως σε ό,τι αφορά τους ψυχικά ασθενείς ασχοληθήκαμε με το κομμάτι της επανένταξής τους στην κοινωνία με εργασιακή υποστήριξη, εντάσσοντας για πρώτη φορά στον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς περι ορισμένης ευθύνης. Ενισχύσαμε παράλληλα τα ψυχιατρικά νοσοκομεία σε προσωπικό, ώστε να έχουν καλύτερες συνθήκες νοσηλείας, με προσλήψεις ψυχιάτρων, παιδοψυχιάτρων, καθώς και νοσηλευτών.
Τις τελευταίες εβδομάδες γίναμε μάρτυρες μιας υπόθεσης διαφθοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην οποία εμπλέκεται και το όνομα της Εύας Καϊλή. Στο παρελθόν έχετε κατέβει και εσείς υποψήφια στις Ευρωεκλογές και θα ήθελα να μου σχολιάσετε τα όσα συμβαίνουν.
Για την Εύα Καϊλή δεν θα ήθελα να σχολιάσω τυχόν αθωότητα ή ενοχή της γιατί είναι εν εξελίξει η δικαστική διαδικασία και, ως νομικός που είμαι, θέλω να σεβαστώ τη διαδικασία, όπως τη σέβονται οι βελγικές Αρχές όταν αναφέρονται σε αυτήν χωρίς χαρακτηρισμούς, μέχρι τυχόν καταδίκη της από το αρμόδιο δικαστήριο.
Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα των υποκλοπών;
Στην περίπτωση των παρακολουθήσεων αυτό το οποίο καταλαβαίνουμε είναι ότι η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, η οποία υπάρχει επίσημα στη χώρα πολλές δεκαετίες, θα έπρεπε να αναδιοργανωθεί ούτως ώστε να επιτευχθεί διαφάνεια και πιστοποίηση ότι δρα μόνο στο πλαίσιο των καθηκόντων της χωρίς να τα υπερβαίνει. Ο πρωθυπουργός πήρε άμεσα θέση λέγοντας ότι στην περίπτωση του Νίκου Ανδρουλάκη μπορεί να ξεπεράστηκαν τα όρια, όμως σαφέστατα η υπέρβαση δεν ήταν σε γνώση του. Η κυβέρνηση ενήργησε αμέσως προκειμένου να έρθει στη Βουλή ειδικός νόμος με τον οποίο μπαίνουν πλέον δικλίδες ασφαλείας για την όποια παρακολούθηση, όταν αυτή είναι απολύτως αναγκαία για εθνικούς λόγους. Απαριθμήθηκαν οι λόγοι εθνικού συμφέροντος και μπήκε δεύτερος εισαγγελέας ούτως ώστε να εποπτεύει και να λαμβάνεται και η δική του γνώμη για να ξεκινήσει μια παρακολούθηση. Όσον αφορά την παρακολούθηση βουλευτών, μπήκε η δικλίδα ότι αυτό
θα συμβαίνει με τη γνώση και τη συναίνεση του προέδρου της Βουλής, που, αν θέλετε, είναι ένα από τα πλέον αδέκαστα όργανα. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική προσπάθεια από την πλευρά της κυβέρνησης. Μια προσπάθεια που δεν είχε γίνει ποτέ. Επί ΣΥΡΙΖΑ το νομοθετικό καθεστώς προέβλεπε
μόνο έναν εισαγγελέα. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ήρθε και αυστηροποίησε τις ποινές για την εμπορία τέτοιου λογισμικού μετατρέποντας σε κακούργημα και την παράνομη χρήση. Μάλιστα, επί ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν καν αξιόποινη πράξη η εμπορία, ενώ η χρήση τέτοιου λογισμικού είχε ποινή πλημμελήματος. Το καινούριο νομοθετικό πλαίσιο κινείται στην κατεύθυνση της εξυγίανσης της υπηρεσίας της ΕΥΠ.
Κάνοντας έναν απολογισμό της χρονιάς που πέρασε, πώς θα τη χαρακτηρίζατε;
Ήταν μια χρονιά παραγωγική γιατί μπορέσαμε μέσα σε αυτό το διάστημα να υλοποιήσουμε τρεις στόχους που είχαμε βάλει στο υπουργείο Υγείας. Ο πρώτος ήταν να σχεδιάσουμε και να δημιουργήσουμε νέες δομές και υπηρεσίες στην πράξη. Έτσι, διενεργήσαμε 66 διαγωνισμούς με πόρους που εξασφαλίσαμε από το Ταμείο Ανάκαμψης. Είμαστε από τους πρώτους που αξιοποίησαν αυτό το ταμείο. Πρόκειται για το ταμείο με το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση βοηθάει τα κράτη-μέλη να ξεπεράσουν τις συνέπειες του κορονοϊού και να βελτιώσουν τις υπηρεσίες τους. Αξιοποιώντας, λοιπόν, αυτούς τους πόρους δημιουργήσαμε 66 νέες δομές, 66 νέες υπηρεσίες για παιδιά και εφήβους, για ενήλικους, για εργαζόμενους και ανέργους, για μετανάστες, αλλά και για την τρίτη ηλικία, που θα εγκαινιάσουμε εντός του 2023. Ο δεύτερος στόχος ήταν η ολοκλήρωση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία, το οποίο αποτελεί τον σχεδιασμό και τη στρατηγική ανάπτυξης των υπηρεσιών της επόμενης δεκαετίας. Ο τρίτος στόχος ήταν αυτός της επιστροφής στη λεγόμενη κανονικότητα, δηλαδή ο στόχος να βρεθούμε ξανά δίπλα στους πολίτες. Είμαστε, λοιπόν, καθημερινά μαζί τους: σε δράσεις και πρωτοβουλίες, στα συσσίτια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, συνομιλώντας με τους εθελοντές, αλλά και με δράσεις ευαισθητοποίησης του γενικού πληθυσμού στα ζητήματα ψυχικής υγείας και απεξάρτησης. Στο πλαίσιο αυτό εγκαινιάσαμε ειδικούς χώρους και για τους ευάλωτους ψυχικά κρατούμενους. Πρόκειται για χώρους μέσα στις φυλακές που βοηθούν στη διαδικασία απεξάρτησης από τα ναρκωτικά, προκειμένου να μπορούν, βγαίνοντας από τη φυλακή, να επιστρέψουν ξανά στη ζωή τους. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσω και τη δημιουργία νέων υπηρεσιών για την υποστήριξη ευάλωτων συμπολιτών μας, όπως τις δομές στις φυλακές Κορυδαλλού και Ελεώνα Θηβών αντίστοιχα, για την απεξάρτηση των εξαρτημένων κρατουμένων από τα ναρκωτικά.
Ποιες είναι οι βλέψεις σας για το 2023;
Το 2023 θα είναι χρονιά εκλογών. Νομίζω ότι αυτή θα είναι η κυρίαρχη συζήτηση τουλάχιστον των πρώτων τεσσάρων μηνών. Από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε κάθε μέρα στο πλευρό των συμπολιτών μας για να συνομιλούμε μαζί τους. Πρωταρχικό μας μέλημα είναι να ακούσουμε τους πολίτες και να δουλέψουμε όλοι μαζί με γνώμονα να βελτιωθούμε, να διορθώσουμε τα λάθη και να παρουσιάσουμε το όραμά μας για μια ισχυρότερη αναπτυξιακά και αμυντικά Ελλάδα, που όμως δεν θα αφήνει πίσω τους πιο ευάλωτους.
Διαβάστε περισσότερα στο περιοδικό ΟΚ! που κυκλοφορεί με Τα Νέα Σαββατοκύριακο.
