Μετά από μια δύσκολη περίοδο με κλειστά θέατρα η Μπέσσυ Μάλφα επιστρέφει δυναμικά στη μαγεία της Τέχνης της υποκριτικής. Η ίδια ενσαρκώνει την Αντόνια στην παράσταση «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Και ταυτόχρονα σκηνοθετεί την παράσταση «Λείπεις» του Βασίλη Ρίσβα στο Από Μηχανής Θέατρο που κάνει σήμερα πρεμιέρα.
Γεμάτη ενέργεια, όνειρα και χαρά η αγαπημένη ηθοποιός μιλά στο okmag για τη θεατρική επιστροφή της, τη ζωή της με τον σύζυγό της, Γεράσιμο Σκαδαρέση και τα τρία παιδιά τους, αλλά και όσα περιμένει από το μέλλον. Μεταξύ άλλων η Μπέσσυ Μάλφα μιλά και για το ελληνικό #Metoo που ήταν μια «λύτρωση» για εκείνη.
Φέτος σας βρίσκουμε στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο με στην παράσταση «Δεν πληρώνω δεν πληρώνω». Τι περιμένουμε να δούμε;
Πρόκειται για μια τραγική κωμωδία που αφορά στη φτώχεια και την ανέχεια, από την ακρίβεια, τον καπιταλισμό και το οικονομικό χάος που έχει επέλθει. Οι άνθρωποι δεν έχουν να πληρώσουν τα προς το ζην. Κάποια στιγμή οι γυναίκες πηγαίνουν στο σούπερ μάρκετ για να ψωνίσουν. Έχοντας ανέβει και πάλι οι τιμές, αποφασίζουν να αγοράσουν τα πράγματα που θέλουν αρχικά στην τιμή που είχαν την περασμένη εβδομάδα. Και φθάνουν ως και να τα πάρουν με τις τιμές που είχαν τα προϊόντα πριν να περάσουμε από την ιταλική λιρέτα στο ευρώ.
Εκείνη τη μέρα η Αντόνια, που υποδύομαι εγώ, επιστρέφει σπίτι έχοντας αγοράσει κάποια πράγματα που πήρε με έκπτωση –δική της- και κάποια χωρίς να πληρώσει καθόλου. Οι εξεγέρσεις φέρνουν ένα περίεργο πλιάτσικο και κάποιοι υπάλληλοι που βρίσκονταν εκεί τους λένε ότι «έχουμε δικαίωμα να πληρώσουμε όσο είναι το σωστό». Αυτό όμως που άφησε την Αντόνια ενεά είναι ότι για πρώτη φορά, δεν χάρηκε τόσο που πήρε όλα αυτά τα πράγματα δωρεάν από το σούπερ μάρκετ, αλλά ότι είδε άνδρες και γυναίκες να κάνουν μαζί κάτι τόσο σωστό και με τέτοιο κουράγιο.
Η παράσταση έχει το ανανεωμένο κείμενο του Ντάριο Φο, το οποίο έγραψε ο ίδιος αφού είχαν γίνει πολύ φριχτά πράγματα στη ζωή του: είχαν βιάσει τη γυναίκα του, είχε περάσει δύσκολα καθώς ήταν ενεργός πολιτικά και ο ίδιος και είχε βασανιστεί. Το κείμενο είναι το πρωτότυπο μεταφρασμένο από τον σκηνοθέτη μας, Δημήτρη Μυλωνά. Το έργο παραμένει κλασικό γιατί τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε. Πάντα θα πολεμάμε οι πλούσιοι και οι φτωχοί μέχρι να εξελιχθούμε ως είδος και να δούμε ότι είμαστε όλοι ίσοι με έναν τρόπο.
Η επιστροφή στο θέατρο και η τηλεόραση για την Μπέσσυ Μάλφα
Πώς είναι η επιστροφή στο θέατρο μετά από μια δύσκολη περίοδο με lockdown και κλειστά θέατρα;
Ήταν μια δύσκολη περίοδος για όλους τους ανθρώπους. Όλοι οι άνθρωποι, πχ. στην εστίαση, οι γλύπτες, οι ζωγράφοι, οι άνθρωποι των Τεχνών. Γενικά ο Πολιτισμός τα τελευταία χρόνια δέχεται μια τρομακτική επίθεση. Όχι επίτηδες, αλλά έχουμε δημιουργήσει ανάγκες που δεν έχουν σχέση με τον Πολιτισμό και την Παιδεία. Για να ανέβει η ποιότητα ενός ανθρώπου, δεν είναι ο υλισμός το ζητούμενο. Δεν μπορούμε να είμαστε σάκοι DNA που καταναλώνουμε και αφοδεύουμε.
Μετά από τόσο καιρό που έχει χτυπηθεί το θέατρο με τον τρόπο που χτυπήθηκε, είναι μεγάλη χαρά και νιώθω και ευγνωμοσύνη με αυτό που συμβαίνει. Όχι τόσο στο τι κάνει το κράτος, αλλά με τους ανθρώπους. Η προσέλευση είναι μαγική. Είναι σαν να τους είχαν σε κλουβί και τους ελευθέρωσαν και συρρέουν στα θέατρα.
Εκτός από το θέατρο το τελευταίο διάστημα έχουμε και μια ελπιδοφόρα εικόνα στο κομμάτι της τηλεόρασης. Αναφέρομαι στην επιστροφή της μυθοπλασίας. Εσείς βλέπετε καθόλου τηλεόραση;
Όχι, αλλά χαίρομαι που το ακούω από πολύ κόσμο. Γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια να γίνουν ωραίες σειρές. Έχουμε βιβλία που γίνονται σειρές και σκηνοθέτες που επιστρέφουν στην τηλεόραση. Το φθηνό προϊόν ήταν εύκολα καταναλώσιμο, αλλά δεν αφήνει τίποτα πίσω. Επιπλέον, στα κανάλια είναι υποχρεωμένοι να κάνουν και καλές σειρές. Ο ανταγωνισμός, όταν προσφέρεις κάτι καλό, αρχίζει και μεγαλώνει.
Υπάρχει κάποια σειρά που θα θέλατε να συμμετέχετε;
Μου έγινε μια πρόταση, αλλά δυστυχώς δεν είχα χρόνο για να ανταπεξέλθω σε αυτό. Σκηνοθετώ το «Λείπεις» του Βασίλη Ρίσβα με τη Ράνια Παπαδάκου στο Από Μηχανής Θέατρο και ταυτόχρονα έκανα πρόβες για το «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω». Με τόσες ώρες την ημέρα ήταν δύσκολο να κάνω κάτι παραπάνω. Μην ξεχνάτε ότι εξακολουθώ να είμαι ένα κανονικός άνθρωπος με καθημερινές ανάγκες: σπίτι, μαγείρεμα, σκούπισμα και όλα αυτά. Κι αυτό είναι ένα κομμάτι που δεν το αφήνω γιατί το ανθρώπινο κομμάτι βοηθά να είσαι καλός στη δουλειά σου. Για να μπορέσεις να παίξεις αυτά τα σπουδαία έργα που είναι από κανονικούς ανθρώπους, πρέπει να είσαι πρώτα εσύ κανονικός άνθρωπος.
Τα παιδιά της και η αρμονία στη σχέση με τον σύζυγό της, Γεράσιμο Σκιαδαρέση
Πώς είναι το μοίρασμα του χρόνου ανάμεσα στην υποκριτική και τη σκηνοθεσία;
Είναι ανάλογα με τις εποχές. Αλληλοσυμπληρώνονται για να είμαι ακριβής. Είναι μεγάλη χαρά και το ένα και το άλλο, δεν θα το κρύψω. Δεν είμαι μανιώδης παίκτης. Είμαι μανιώδης του θεάτρου και της υποκριτικής, της τέχνης της αλήθειας. Είναι μια σπουδαία και δύσκολη τέχνη αυτή και είμαι λάτρης της.
Την αγάπη αυτή για τις Τέχνες φαίνεται ότι την έχετε μεταφέρει και στα παιδιά. Έχουμε δει τα πρώτα δείγματα από τις κόρες σας, που έχουν κάνει κάποια καλλιτεχνικά βήματα. Είναι λογικό για τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο;
Αν κρίνουμε από τον γιο μας, που δεν ενδιαφέρεται καθόλου για όλο αυτό δεν είναι τελικά δεδομένο. Βέβαια ο χρόνος θα το δείξει. Εν μέρει ισχύει όμως. Ήμουν πάντα της άποψης ότι τα παιδιά πρέπει να κάνουν μουσική, να είναι καλά στα μαθηματικά και να γυμνάζονται. Όπως το έκαναν οι Αρχαίοι Έλληνες. Βοηθά στο να αναπτύσσεται το πνεύμα και το μυαλό. Και η μουσική είναι μια παγκόσμια γλώσσα που σε διδάσκει πολλά πράγματα. Τα κορίτσια ασχολήθηκαν πολύ με αυτό και το ακολούθησαν.
Με τη μια κόρη σας (σ.σ Νίκη Σκιαδαρέση) είχατε συνεργαστεί και σε ένα μικρό βαθμό.
Ήμασταν στο ίδιο σίριαλ (σ.σ. Αν ήμουν πλούσιος), αλλά δεν τη συνάντησα ποτέ.
Σας συμβουλεύονται όμως οι κόρες σας;
Σε εμένα δεν αρέσουν οι συμβουλές, γιατί δεν νομίζω ότι είμαι καλύτερη από κανέναν. Έχω κάποιες γνώσεις, που αν κάποιος θέλει να τις μοιραστεί και να με ρωτήσει τη γνώμη μου θα τις πω. Γενικά, τα κορίτσια είναι ελεύθερα στο να αποφασίζουν τι θέλουν και πώς να αναπτυχθούν. Σίγουρα δεν θέλουν να ανακατευόμαστε στη δουλειά τους. Αυτό το λέω έντιμα. Ούτε θέλουν να είμαστε από πίσω τους. Είναι ώριμες από πολύ μικρές και σε αυτό βοήθησε το θέατρο και η θεατρική αγωγή που έκαναν.
Έχετε υπάρξει αυστηρή με τα παιδιά σας;
Ήμουν αυστηρή στο κομμάτι με τις φοβίες μου. Μην τα πατήσει κανένα αυτοκίνητο, μην γυρίσουν αργά σπίτι, όταν ήταν μικρά και να τα περιμένω στην πόρτα. Ήμουν αυστηρή με τις φοβίες που είχα ως μαμά. Μην τα αρπάξει κανένας, να φάνε σωστά, να κοιμηθούν σωστά κλπ. Αυτό κρατά μέχρι μια ηλικία. Έπειτα δεν πρέπει να επεμβαίνουμε. Πρέπει να βοηθάμε τα παιδιά και να τα ακούμε. Να είμαστε εκεί για ό,τι αυτά θέλουν. Μόνο έτσι τα παιδιά μπορούν να μοιραστούν τις ενδόμυχες σκέψεις, που δεν θέλουν να πουν σε έναν αυστηρό γονέα που θα ασκήσει κριτική.
Τα παιδιά ό,τι κι αν κάνουν νομίζουν ότι οι γονείς τα κριτικάρουν. Το ξέρω γιατί εγώ είχα λατρεία με τη μάνα μου. Ό,τι μου έλεγε είχε δίκιο, αλλά εγώ έκανα το αντίθετο. Αλλά καλό είναι τις ενοχές και τις φοβίες που έχουμε να προσπαθούμε να μην τις βάζουμε στα παιδιά μας. Όταν γίνεται αυτό δεν μπορούν να είναι φίλοι μας. Τα παιδιά πρέπει να είναι ελεύθερα να κάνουν αυτό που θέλουν, όπως το θέλουν και να είσαι εκεί να τα ακούσεις. Είτε έχουν χαρά, είτε ηττήθηκαν.
Αυτή είναι και η προσωπική σας επιτυχία ως μητέρας;
Μου τη μετέδωσαν οι γονείς μου. Το ότι δεν μπορούμε να κρίνουμε κανέναν. Ήμουν τυχερή. Ήρθα στη γη και για κάποιον λόγο ήρθα παρέα σε κάποιους πολύ προχωρημένους ανθρώπους να μεγαλώσω. Ήταν νέοι κι αυτοί και μεγαλώσαμε όλοι μαζί. Τους έχασα και νωρίς, αλλά δεν έχει σημασία. Σημασία έχει τι άφησαν.
Με τον σύζυγό σας, Γεράσιμο Σκιαδαρέση είστε πολλά χρόνια μαζί. Πώς έχει δέσει αυτή η σχέση και μέσα στο κομμάτι της Τέχνης που είστε και οι δυο;
Είμαστε πολύ ελεύθεροι άνθρωποι κι αυτό είναι μια επιτυχία της σχέσης. Δεν επενέβη ποτέ ο ένας στη δουλειά του άλλου κι αυτό ήταν σημαντικό. Επίσης και στις ασχολίες. Μοιράστηκαν ήρεμα, σαν να είχαμε συνεννοηθεί χωρίς να είχαμε συνεννοηθεί. Υπήρξε μια αρμονία. Δεν υπάρχει συνταγή. Δεν ξέρω. Συνάντησα έναν άνθρωπο που μπόρεσα να συνεννοηθώ. Κι εγώ έτσι είμαι στη ζωή, άσχετα από την ενέργεια που βλέπετε και τις εκρήξεις του χαρακτήρα μου, είμαι ένας ήρεμος άνθρωπος. Μου αρέσει ο διάλογος, η ειρήνη και το γέλιο. Εκεί ανθίζω. Ο σύζυγός μου είναι ένας υπέροχος άνθρωπος και ανθίσαμε μαζί. Είμαστε μαζί 27 χρόνια.
To #Metoo και οι κακοποιητικές συμπεριφορές στο θέατρο
Εκτός από το lockdown, όμως, είχαμε και το κίνημα #Metoo που άφησε μια σκιά στον χώρο του θεάτρου για κάποιους από τους ανθρώπους του.
Εγώ όλο αυτό το είδα ως λύτρωση. Είπατε σκιά του θεάτρου. Μιλάμε δηλαδή για θέαση. Βγαίνουν τα πράγματα στο φως. Εμείς είμαστε φάροι με έναν τρόπο. Όποιος άνθρωπος ακολουθούμε είναι ένας φάρος με έναν τρόπο στη ζωή μας. Χωρίς να το θέλει μπορεί να γίνει παράδειγμα. Αυτό σημαίνει όμως ότι έχει και μια ευθύνη απέναντι στο σύνολο, στον εαυτό του και στους ανθρώπους που είναι γύρω του. Από τη μια μεριά, χαίρομαι που ξεκίνησε από εμάς, γιατί εκτιθέμεθα και πρέπει να ξέρει ο κόσμος, από την άλλη όλο αυτό είναι η εικόνα της κοινωνίας. Δεν είναι μόνο ένας ηθοποιός που έχει παραβατική συμπεριφορά, αλλά ένας άνθρωπος που έχει παραβατική συμπεριφορά και την έχει καθημερινά.
Εγώ για παράδειγμα, βλέπω ότι οδηγώ, είμαι γυναίκα, έχω το ξανθό μαλλί κάτω και θα μου την «πέσει» κάποιος για να με κοντράρει και να βγει μπροστά. Θα με βρίσει χωρίς να έχει γίνει κάτι. Όλο αυτό που βλέπουμε είναι μια μεγάλη εικόνα της μικρόψυχης κοινωνίας μας, που έχει παραβατικές συμπεριφορές παντού.
Επειδή ο κόσμος με τον κορονοϊό κλείστηκε μέσα και δεν μπορούσε να καλύψει πολλές ανάγκες: να τρέξει, να επιβιώσει, να εργαστεί, να γίνει πανέμορφος και να έχει αυτοκίνητα και ρούχα και να εντυπωσιάζει τους γύρω και να νιώθει σημαντικός, δεν υπήρχε τίποτα σημαντικό και αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε αν έρχεται το τέλος του κόσμου. Στο τέλος του κόσμου «τι έκανες εσύ για την ψυχή σου;». «Τίποτα γιατί δεν προλάβαινες». Τώρα που προλαβαίνουμε ας κοιτάξουμε λίγο τι γίνεται.
Πρέπει να σταματήσει αυτό. Να σταματήσουμε να λένε αυτός είναι ομοφυλόφιλος, αυτός είναι μαύρος, αυτός είναι Κινέζος. Είμαστε όλοι οι άνθρωποι ίσοι. Δεν είμαστε ίδιοι, αλλά είμαστε όλοι μαζί. Για να εξελιχθούμε και να περνάμε όμορφα, πρέπει να αγαπάμε πρώτα τον εαυτό μας και μετά τους άλλους. Όλο αυτό ξεκινά από τη μη αποδοχή του εαυτού σου. Προσπαθείς να επιβάλεις αυτό που πιστεύεις και την εξουσία σου πάνω στους άλλους.
Έχετε δεχθεί κάποια κακοποιητική συμπεριφορά στη δουλειά σας;
Με την έννοια του να μην συμφωνούμε με κάποιους ανθρώπους και να θέλουν να σου επιβάλλουν τη γνώμη τους ναι. Αλλά εγώ τη λέω ελεύθερα τη γνώμη μου. Δεν με έχει εμποδίσει κάτι ως τώρα. Δεν ξέρω αν αυτό μου έχει κόψει ρόλους ή ο,τιδήποτε, αλλά είναι μεγάλη συζήτηση όλο αυτό. Αν εγώ πω ναι ή όχι όμως ξεκινά μια άλλη διαδικασία και κάποιες φορές στρεφόμαστε και εναντίον του θύματος. Γιατί μίλησε τώρα και όχι τότε. Είναι πολύ λεπτά ζητήματα αυτά. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο σε έναν άνθρωπο δεν μπορεί να μιλήσει. Και ίσως και να μην μιλήσει ποτέ γι’ αυτό. Κάποιοι μάλιστα σκέφτονται γιατί να εκτεθούν. Νομίζετε ότι δεν έχει ξαναμιλήσει κόσμος. Τώρα μάλλον ήρθε επιτέλους η στιγμή. Μάλλον εξελισσόμαστε.
Το πραγματικό της όνομα και η μεγάλη επιθυμία της
Εσείς αποφασίσατε να κάνετε καριέρα με το επίθετο της μητέρας σας. Γιατί το επιλέξατε;
Το πραγματικό μου όνομα είναι Παναγιώτα Βασιλοπούλου. Παναγιώτα δεν με φώναξαν ποτέ. Το όνομά μου ήταν Μπέσσυ, αλλά ο παπάς ήθελε να δώσουμε ένα άλλο όνομα, γιατί του φάνηκε καθολικό. Έτσι η νονά μου είπε το όνομα της γιαγιάς μου, Παναγιώτας. Εγώ, ήμουν λοιπόν στο θέατρο Τέχνης, έχοντας τελειώσει τον χορό και σπουδάζοντας τραγούδι. Δούλευα ταυτόχρονα, αλλά τότε ως μαθητές δεν επιτρεπόταν να δουλεύουμε έξω κι έτσι χρησιμοποιούσα το επίθετο της μητέρας μου.
Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να κάνετε και δεν το έχετε καταφέρει ακόμη;
Έχω ζήσει πέντε ζωές, αλλά μένουν τόσα πράγματα να κάνω ακόμη. Θέλω να ζω την κάθε μέρα, σαν να είναι καινούργια, σαν να γεννήθηκα τώρα.
Την παράσταση «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» του Ντάριο Φο στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο σκηνοθετεί ο Δημήτρης Μυλωνάς. Πρωταγωνιστούν: Μπέσσυ Μάλφα, Γιώργος Σουξές, Βασίλης Ρίσβας, Κατερίνα Τσάβαλου, Τόνυ Δημητρίου, Θοδωρής Ρωμανίδης. Συμμετέχουν: Ανδρέας Βατζώλης, Επαμεινώνδας Μουντζουρέας, Πάνος Παναγιωτόπουλος. Τα σκηνικά έχει αναλάβει η Άρτεμις Φλέσσα, τα κοστούμια η Ελένη Μπλέτσα, το φωτισμό ο Γιώργος Αγιαννίτης, τη μουσική επιμέλεια ο Κωνσταντίνος Παντζής.
Η παράσταση «Λείπεις» του Βασίλη Ρίσβα σε σκηνοθεσία της Μπέσσυς Μάλφα κάνει σήμερα πρεμιέρα στο Από Μηχανής Θέατρο. Ερμηνεύει η Ράνια Παπαδάκου. Τα σκηνικά έχει αναλάβει η Άρτεμις Φλέσσα, τα κοστούμια ο Βατζώλης Ανδρέας. Πρωτότυπη μουσική οι κόρες της Σκιαδαρέσες. Οι φωτισμοί είναι του Γιώργου Αγιανίτη, το σκηνικό η Γκέντι Κούση.
Φωτογραφίες: NDP.
