Η εμπορία ανθρώπων (human trafficking) είναι στη λίστα με τα τρία πιο κερδοφόρα εγκλήματα στον κόσμο μαζί με τη διακίνηση ναρκωτικών και όπλων. Υπολογίζεται ότι πάνω 20 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον το κόσμο είναι θύματα αναγκαστικής εργασίας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Μάλιστα, τα μισά από αυτά τα θύματα είναι παιδιά.
Για πολλούς το human trafficking υπάρχει μόνο στο σινεμά ή στους τίτλους των διεθνών δελτίων ειδήσεων αλλά είναι ένα έγκλημα που συμβαίνει δίπλα μας. Δεν αφορά, όπως φανταζόμαστε, μόνο τις φτωχές χώρες όπου συναντάμε τα μεγαλύτερα ποσοστά αυτού του φαινομένου αλλά όλους μας. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών ο Διεθνής Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός Α21 σε συνεργασία με τον διακεκριμένο σεναριογράφο, σκηνοθέτη και ιδρυτή του καλλιτεχνικού διαγωνισμού αφύπνισης για την εμπορία ανθρώπων humanslavery.gr Κωνσταντίνο Μουσούλη δημιούργησαν την καμπάνια ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης.
Στην καμπάνια με τον τίτλο «Με βλέπεις;» (Can you see me?) πρωταγωνιστούν η Μαρία Κορινθίου, η Έρρικα Πρεζεράκου και η Ιφιγένεια Τζόλα οι οποίες υποδύονται πραγματικές γυναίκες που υπήρξαν θύματα εκμετάλλευσης και κατάφεραν να διασωθούν.
«Ένα βασικό στοιχείο πέρα από την επαγγελματική τους καταξίωση και το ότι είναι αγαπητές στο κοινό, είναι ότι όλες δέχθηκαν να συμμετέχουν από την καρδιά τους και το πίστεψαν. Το ίδιο ισχύει και για τους υπόλοιπους ηθοποιούς που έλαβαν μέρος σε δευτερεύοντες ρόλους, όπως και για τους συνεργάτες μας πίσω από την κάμερα», λέει στο okmag ο Κωνσταντίνος Μουσούλης για το πώς επέλεξε τις τρεις συγκεκριμένες κυρίες.
Πρόκειται για μία πρωτότυπη φωτογράφιση με αισιόδοξο μήνυμα όπου συνδέεται το πριν και το μετά στη ζωή ενός θύματος. Το πριν, το ασπρόμαυρο όπου η γυναίκα ζούσε υπό συνθήκες σκλαβιάς και το μετά, το έγχρωμο όπου η γυναίκα αναπνέει τον αέρα της ελευθερίας.
Οι ιστορίες πίσω από τις φωτογραφίες
«Μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα η πρόκληση να πεις μία ιστορία σε μια φωτογραφία αντί για βίντεο που ειναι το γνώριμο για μένα. Και υπήρχε η δυσκολία του πώς θα περάσουμε κάποιες πληροφορίες αλλά και πώς θα προκαλέσουμε το ανάλογο συναίσθημα στον θεατή» μας εξηγεί.
Μαρία Κορινθίου
Η Ελένη μεγάλωσε σε μια ελληνική επαρχιακή πόλη. Από μικρή κακοποιούνταν συστηματικά από τον πατέρα της, ο οποίος στα 18 της χρόνια, την ανάγκασε να παντρευτεί. Ο σύζυγος της την εξέδιδε και την πουλούσε σε φίλους και γνωστούς του, με αντάλλαγμα χρηματικά ποσά τα οποία κρατούσε ο ίδιος. Η Μαρία, φίλη της Ελένης, υποπτεύτηκε την κατάσταση της και με μια ανώνυμη καταγγελία στη γραμμή 1109 ανέφερε τα πάντα για την κόλαση που ζούσε η Ελένη. Η 1109 ενημέρωσε τις αστυνομικές αρχές και η κοπέλα διασώθηκε άμεσα. Η Ελένη, σήμερα, βρίσκεται στον ξενώνα 24ωρης φροντίδας της Α21 και λαμβάνει όλη την υποστήριξη και φροντίδα που χρειάζεται στο ταξίδι της αποκατάστασης.
Ιφιγένεια Τζόλα
Η Ντορίν από Μολδαβία γνώρισε τον Δημήτρη μέσω μιας εφαρμογής στο Διαδίκτυο και τον ερωτεύτηκε. Ο Δημήτρης της υποσχέθηκε μια καλή και άνετη ζωή στην Ελλάδα και την βοήθησε να μετακομίσει ώστε να κάνουν μια νέα αρχή και να ζήσουν μαζί. Η Ντόριν όμως, κατέληξε κλειδωμένη σε ένα ερημικό σπίτι στο οποίο ο Δημήτρης την ανάγκαζε να εκδίδεται. Μετά από κάποιους μήνες, γείτονες άρχισαν να παρατηρούν τους άντρες να μπαινοβγαίνουν σε αυτό το σπίτι. Κάποιος από τους γείτονες κάλεσε στην Γραμμή Καταπολέμησης της Εμπορίας Ανθρώπων 1109 και ανέφερε όσα έχει δει να συμβαίνουν στο σπίτι αυτό. Η 1109 σε συνεργασία με το Τμήμα Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων της ΕΛ.ΑΣ. κατάφεραν να ελευθερώσουν την Ντορίν και να συλλάβουν το διακινητή της.
Έρρικα Πρεζεράκου
Η Όλγα ήρθε από την Ρωσία στην Ελλάδα μαζί με την κόρη της αφού βρήκε μια αγγελία για δουλειά στο σπίτι μιας οικογένειας. Η υπόσχεση αυτή αποδείχτηκε ψευδής. Η Αναστασία αναγκάστηκε να εκδίδεται ενώ η οικογένεια κρατούσε την κόρη της ως όμηρο. Ένα βράδυ ο διακινητής της μέθυσε και η ίδια μαζί με την κόρη της κατάφεραν να φύγουν από το σπίτι και να ζητήσουν βοήθεια στο πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα. Η γυναίκα με το παιδί της παραπέμφθηκαν στην Α21 και μέσα από την συμμετοχή της στα προγράμματα αρωγής και προστασίας, έλαβε φροντίδα, υποστήριξη και ενδυναμώθηκε ώστε να επιστρέψει μαζί με την κόρη της με ασφάλεια πίσω στη χώρα τους όπου και ξεκίνησαν μια νέα ζωή.
«Η αισιόδοξη ματιά ήταν η αρχική σκέψη για την καμπάνια και αυτό που μου προκάλεσε το ενδιαφέρον και δημιουργικά. Σε ανάλογες καμπάνιες βλέπουμε συνήθως το απαισιόδοξο κομμάτι και ήθελα να δείξουμε και την θετική πλευρά για δυο λόγους. Και για να υπάρχει ένα πιο ευχάριστο συναίσθημα στην ψυχή του θεατή όταν το δει, αλλά και για να συνειδητοποιήσουμε ότι όντως, ο καθένας από μας μπορεί να συνεισφέρει και να σώσει συνανθρώπους του. Οι πρωταγωνίστριες της καμπάνιας σώθηκαν επειδή κάποιος είχε τη σωστή ενημέρωση και πήρε την πρωτοβουλία να καλέσει, είτε την αστυνομία είτε την γραμμή επικοινωνίας της Α 21» μας περιγράφει ο δημιουργός.
«Επίσης το γεγονός ότι συνεργαστήκαμε με την Α 21 ήταν σημαντικό γιατί είναι μία οργάνωση η οποία πραγματικά βοηθάει και έχει κάνει αρκετό έργο τόσο στο κομμάτι της διάσωσης θυμάτων όσο και στην επανένταξη τους στην κοινωνία αλλά και στην εκπαίδευση αστυνομικών και επαγγελματικού προσωπικού πρώτης γραμμής για το θέμα του human trafficking».
Στόχος της καμπάνιας είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο αν υποπτευθεί κάτι να το αναφέρει στις Αρχές. Οποιαδήποτε πληροφορία συνανθρώπων μας μπορεί να συνεισφέρει στη διάσωση θυμάτων από συνθήκες εκμετάλλευσης και εμπορίας.
«Μπορεί ο καθένας από μας να κάνει κάτι αντίστοιχο»
Ο Κωνσταντίνος Μουσούλης είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος στα θέματα που αφορούν την εμπορία ανθρώπων και έχει πάρει μέρος και σε άλλες δράσεις στο παρελθόν.
«Η ευαισθητοποίηση μου έχει να κάνει με την κατάχρηση εξουσίας απέναντι σε ευάλωτους ανθρώπους. Το trafficking είναι ένα από τα μεγαλύτερα δείγματα αυτής της πλευράς της ανθρώπινης φύσης. Με έχει προβληματίσει ειλικρινά το πόσο μεγάλο μέρος του κόσμου δε γνωρίζει ακόμα για ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ανθρωπότητας, που μπορεί να συμβαίνει και δίπλα μας. Πραγματικά, μόνο η σωστή ενημέρωση των συμπολιτών μας αρκεί στο να βοηθήσει στην μείωση αυτού του προβλήματος» μας εξηγεί.
Η φωτογράφιση ευαισθητοποίησης δημοσιεύτηκε στους επίσημους λογαριασμούς στα social media της Α21 και της 1109, αυτήν την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2022. Η 25η Νοεμβρίου έχει ανακηρυχθεί από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με απόφασή της στις 17 Νοεμβρίου του 1999, ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Μουσούλης ένωσε τις δυνάμεις του με την Α1 και με τον πολυβραβευμένο φωτογράφο Άκης Δουζλατζή από την Θεσσαλονίκη αποτύπωσαν την φρίκη σε αντιδιαστολή με την αίσθηση ελευθερίας που βιώνει γυναίκες που έχουν πέσει θύματα του human trafficking. Το okmag βρέθηκε στα παρασκήνια της φωτογράφισης που πραγματοποιήθηκε στο omicron στούντιο.
Εκτός από τις τρεις πρωταγωνίστριες της καμπάνιας στην πρωτότυπη φωτογράφιση συμμετείχαν οι ηθοποιοί Δημήτρης Μαζιώτης, Δημήτρης Πελέκης, Γιώργος Τζουβελέκης και Κωνσταντίνος Περιμένης καθώς και οι Σοφία Καφρίτσα Γεωργαντά, Βασιλική Ζαφειριάδη, Μαρία Ευαγγελία Φαμέλη.
Πώς να βοηθήσουμε τα θύματα του human trafficking
Η Α21 δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα με σκοπό την καταπολέμηση του φαινομένου της εμπορίας ανθρώπων, μέσω -μεταξύ άλλων- της ανάπτυξης δράσεων για την πρόληψη, αποτροπή και λήψη μέτρων για την καταπολέμηση πάσης φύσεως εμπορίας ανθρώπων, αλλά και της λειτουργίας της 24ωρης Γραμμής Καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων 1109, όπου κάποιος μπορεί με ασφάλεια να πληροφορηθεί, ενημερωθεί και καταγγείλει ύποπτα περιστατικά.
«Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια συνεχώς αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σε κοινωνικά ζητήματα. Η εμπορία ανθρώπων είναι ένα έγκλημα που βάλει τον πυρήνα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, συγκαταλέγεται στα ένα από τα τρία επικερδέστερα εγκλήματα του κόσμου, μαζί με το εμπόριο όπλων και ναρκωτικών. Ως κοινωνία έχουμε μέλλον ακόμα μπροστά μας στο να μάθουμε και να διακρίνουμε τις ενδείξεις της εμπορίας ανθρώπων αλλά κυρίως στο να υιοθετήσουμε μια κουλτούρα αλληλεγγύης. Είναι σημαντικό όχι μόνο να είμαστε ενημερωμένοι αλλά και όταν παρατηρήσουμε κάτι.. να κάνουμε κάτι γι’ αυτό! Ας καλέσουμε στο 1109 ανώνυμα, 24/24ωρο αν υποψιαζόμαστε οτιδήποτε. Το κατάλληλα καταρτισμένο προσωπικό θα ενημερώσει και βοηθήσει τον καλόντα για ανάλογα με την υπόθεση» εξηγεί στο okmag η διευθύντρια της Α21 Μαρίνα Ντονοπούλου.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των θυμάτων είναι παιδιά. Αυτό έχει να κάνει με το ότι είναι από τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας μας;
Ο αριθμός των νέων περιπτώσεων που κατέγραψε ο Εθνικός Μηχανισμός Αναφοράς για το έτος 2021 είναι 157. Οι 111 περιπτώσεις αφορούν γυναίκες και κορίτσια και οι 46 άντρες και αγόρια. Τα 35 από αυτά θύματα είναι ηλικίας 0-17 ενώ τα 102 είναι ηλικίας 18-35. Παιδιά παρατηρούμε κυρίως να είναι θύματα εξαναγκαστικής επαιτείας, και προφανώς η ευαλωτότητα της ηλικίας παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτό. Όπως δείχνουν τα στατιστικά για την Ελλάδα τουλάχιστον, οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία των περιπτώσεων καθώς η συχνότερη μορφή εμπορίας ανθρώπων είναι η σεξουαλική εκμετάλλευση στη χώρα μας.
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να υποψιάσει τους γονείς ότι το παιδί τους κινδυνεύει; Πώς δρουν συνήθως αυτά τα κυκλώματα.
Ενθαρρύνουμε τους γονείς να βρίσκονται κοντά στα παιδιά. Το γεγονός πως τα παιδιά μας βρίσκονται στο σπίτι δε σημαίνει αυτόματα ότι είναι ασφαλή. Η χρήση του διαδικτύου απαιτεί καλή ενημέρωση και εκπαίδευση του παιδιού. Με τις διάφορες εφαρμογές, το κινητό, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με άγνωστους ανθρώπους.
Έχουμε δει πως το διαδίκτυο πλέον χρησιμοποιείται συχνά για να στρατολογηθούν τα πιθανά θύματα. Μέσω του διαδικτύου τα νεαρά κορίτσια γνωρίζουν αυτούς τους τις πείθουν να έρθουν στη χώρα μας για μια καλύτερη ζωή. Μέσω εφαρμογών μπορεί να γίνει μια ανταλλαγή φωτογραφιών του σώματος και αυτές να χρησιμοποιηθούν ως μοχλός πίεσης. Μέσω αγγελιών στο ίντερνετ βρίσκονται πλέον οι θέσεις εργασίας σε μια άλλη χώρα. Όλα αυτά χρειάζονται προσοχή, ενημέρωση και εκπαίδευση.
Τα θύματα που καταφέρνουν να κερδίσουν την ελευθερία τους μπορούν να θεραπεύσουν αυτό το τραύμα;
«Η αποκατάσταση και η θεραπεία του τραύματος που προέρχεται από αυτό το ειδεχθές έγκλημα είναι μια πορεία που απαιτεί στοχευμένη βοήθεια από εξειδικευμένους επαγγελματίες αλλά και μεγάλη προσπάθεια από το ίδιο το άτομο. Από την αρχή της λειτουργίας της Α21 στην Ελλάδα 374 διασωθέντα άτομα έχουν λάβει υπηρεσίες υποστήριξης μέχρι το 2021. Βλέπουμε άντρες και γυναίκες, ολοκληρώνοντας τα προγράμματά μας να ζουν μια ζωή αυτόνομη και ελεύθερη. Η επανένταξη στην κοινωνία είναι μια δύσκολη διαδικασία. Τα θύματα πέρα από το τραύμα έχουν να αντιμετωπίσουν και άλλες δυσκολίες όπως αυτό της γλώσσας, της διαφορετικής κουλτούρας καθώς στην πλειοψηφία τους είναι αλλοδαπά. Οφείλουμε σα κοινωνία να γίνουμε πιο συμπεριληπτική σε όλους τους τομείς, από τον επαγγελματικό χώρο μέχρι τα σχολεία».
Για περισσότερες πληροφορίες για το φαινόμενο της εμπορίας ανθρώπων και την καταπολέμηση της, επισκεφτείτε τις επίσημες σελίδες της Α21 και της Γραμμής 1109.
