Η ιστορία της Πριγκίπισσας Αναστασίας θα μπορούσε να είναι επεισόδιο της Gilded Age. Ξεκινά στη Νέα Υόρκη, ανάμεσα σε βιομηχανικούς γίγαντες, υπερπολυτελή σαλόνια και γυναίκες που έφταναν στην κορυφή της κοινωνίας με τρόπο σχεδόν θεατρικό. Όταν η Nancy Stewart Worthington Leeds, χήρα ενός από τους πλουσιότερους άνδρες της εποχής, εγκαθίσταται στην Ευρώπη, παραγγέλνει από την Cartier μια τιάρα που θα σταθεί δίπλα στα πιο ιστορικά κοσμήματα της Γηραιάς Ηπείρου. Το αποτέλεσμα είναι η χαμένη τιάρα Cartier, ένα κομμάτι περίπου εβδομήντα καρατίων που έλαμψε για πολύ λίγο πριν χαθεί στον χρόνο.
Από το Οχάιο στη Gilded Age της Ευρώπης
Η Nancy γεννήθηκε σε μεσοαστική οικογένεια στο Οχάιο αλλά η μοίρα της άλλαξε ριζικά με τον γάμο της με τον William Bateman Leeds, τον «Tin Plate King» που κυριάρχησε στη βιομηχανία χάλυβα και κασσίτερου. Όταν εκείνος πέθανε, η Nancy βρέθηκε να κατέχει μια περιουσία που σήμερα θα άγγιζε τα 400 εκατομμύρια ευρώ. Ήταν μια από τις δέκα πλουσιότερες γυναίκες της Αμερικής. Αντί να επιστρέψει στη Νέα Υόρκη, επέλεξε να παραμείνει στην Ευρώπη. Στο Παρίσι, στο Μπιαρίτζ και στη Ριβιέρα, η κυρία Leeds έγινε κοσμική παρουσία, συναναστρεφόμενη αριστοκράτες, διπλωμάτες και καλλιτέχνες. Η σχέση της με την Cartier ήταν τόσο στενή ώστε της παραχωρήθηκε ιδιωτική αίθουσα στην boutique του οίκου, ένα σπάνιο προνόμιο που υποδήλωνε όχι μόνο την οικονομική της επιφάνεια αλλά και το κύρος της. Εκεί άρχισε να χτίζει μια εντυπωσιακή συλλογή από κοσμήματα, έργα τέχνης και αντικείμενα, κάνοντας την παρουσία της στα ευρωπαϊκά σαλόνια ακόμα πιο αισθητή.
Η τιάρα που έλαμπε σαν ψίθυρος φωτός
Το 1913 η Nancy μπήκε στην Cartier γνωρίζοντας τι ακριβώς ήθελε. Ένα κόσμημα που δεν θα απλώς θα κοσμούσε το κεφάλι της αλλά θα λειτουργούσε σαν διαβατήριο σε μια νέα κοινωνική πραγματικότητα. Η τιάρα που σχεδιάστηκε για εκείνη ήταν κατασκευασμένη από πλατίνα υψηλής καθαρότητας, σχηματίζοντας μια ευθυτενή γραμμή kokoshnik, δηλαδή που ανεβαίνει σαν ένα απαλό, γραμμικό τόξο από το ένα αυτί στο άλλο, όπου διαμαντένιες θηλιές υψώνονταν σαν μικρά φωτεινά τόξα. Στις θηλιές της κρέμονταν μεγάλα φυσικά μαργαριτάρια και διαμάντια, των οποίων το φως έμοιαζε να ανασαίνει σε κάθε κίνηση. Τα περίπου 70 καράτια διαμαντιών έδιναν στο κομμάτι μια λαμπρότητα που μπορούσε να αλλάξει ολόκληρη αίθουσα. Δεν ήταν απλώς κόσμημα. Ήταν η προσωπική της δήλωση.
Η γυναίκα που διέθετε περισσότερες τιάρες από πολλές βασίλισσες
Η περίφημη Diamond Loop Tiara δεν ήταν η μόνη. Η Πριγκίπισσα Αναστασία διέθετε μια συλλογή που οι ευρωπαϊκές εφημερίδες περιέγραφαν ως «πληθώρα από τιάρες». Πολλά από τα κομμάτια της είχαν δημιουργηθεί ειδικά γι’ αυτήν από την Cartier. Smaragdine bandeaux, μικρά διαμαντένια diadems, ένα pearl devant-de-corsage που μετατρεπόταν σε τιάρα, ακόμη και ένα μοντέλο με ελληνικά μοτίβα. Το 1926 ο οίκος Cartier ανέλαβε προσωπικά την εκκαθάριση της συλλογής της. Η Diamond Loop Tiara ήταν απλώς η πιο εντυπωσιακή κορυφή ενός αθέατου κόσμου από πολύτιμους λίθους που εξαφανίστηκε μαζί της.
Ο Πρίγκιπας Χριστόφορος και ο έρωτας που αγνόησε τις αντιδράσεις της εποχής
Το 1914, στο Μπιαρίτζ, η Nancy γνωρίζει τον Πρίγκιπα Χριστόφορο της Ελλάδας και της Δανίας, νεότερο γιο του Βασιλιά Γεωργίου Α. Εκείνος δεν είχε πολιτικό ρόλο στην Ελλάδα και περνούσε μεγάλο μέρος της ζωής του στο εξωτερικό, σε μια Ευρώπη που άλλαζε συνεχώς. Σε αυτό το κοσμοπολίτικο περιβάλλον γεννήθηκε ένας έρωτας που αψήφησε ηλικίες, συμβάσεις και σχόλια. Ο αρραβώνας τους ανακοινώθηκε στο Κάπρι το 1914. Η βασιλική οικογένεια αντιμετώπισε αρχικά τον δεσμό με επιφύλαξη αλλά ο πόλεμος και οι πολιτικές ανακατατάξεις άλλαξαν τα δεδομένα. Σε σημείωμά του λίγο πριν πεθάνει, ο Χριστόφορος έγραψε ότι η Nancy ήταν «τέσσερα χρόνια μεγαλύτερη» αν και στην πραγματικότητα η διαφορά ηλικίας ήταν δέκα χρόνια. Ήθελε απλώς να αποσιωπήσει τα κουτσομπολιά που έβλεπαν συμφέρον εκεί που υπήρχε αγάπη.
Μια Αμερικανίδα που στήριξε μια ολόκληρη βασιλική οικογένεια
Κατά τη διάρκεια της εξορίας της ελληνικής βασιλικής οικογένειας στην Ελβετία, η Nancy Leeds υπήρξε σταθερός και ουσιαστικός σύμμαχος. Στήριξε τη δυναστεία στη δύσκολη περίοδο του πολέμου και των ανακατατάξεων και η παρουσία της πρόσφερε μια αίσθηση ασφάλειας την ώρα που η Ελλάδα ζούσε τις πιο ταραγμένες δεκαετίες της σύγχρονης ιστορίας της. Με τον γάμο της απέκτησε τον τίτλο της Αυτού Βασιλικής Υψηλότητας Πριγκίπισσας Αναστασίας της Ελλάδας και της Δανίας, τίτλο που της απονεμήθηκε όχι μόνο τυπικά αλλά και ως αναγνώριση της αφοσίωσής της. Ο γάμος τους ήταν ευτυχισμένος, μια σχέση που βρήκε ισορροπία εκεί όπου δεν την περίμενε κανείς.
Ο γάμος στην Ελβετία και το τέλος ενός φωτεινού βίου
Ο πολιτικός γάμος τους τελέστηκε στη Βεβέ την 1η Φεβρουαρίου 1920 και ακολούθησε η ορθόδοξη βάφτιση της Nancy με το όνομα Αναστασία. Λόγω της πολιτικής αστάθειας, η τελετή δεν έγινε ποτέ στην Ελλάδα. Είναι πιθανό ότι η Αναστασία δεν επισκέφθηκε ποτέ τη χώρα της οποίας έφερε στους τίτλους της. Το 1923 η Πριγκίπισσα Αναστασία πέθανε από καρκίνο σε ηλικία μόλις σαράντα πέντε ετών. Η περιουσία της μοιράστηκε ανάμεσα στον Πρίγκιπα Χριστόφορο και τον γιο της από τον πρώτο της γάμο, τον Γουίλιαμ Μπέιτμαν Λιντς Τζούνιορ.
Η μυστηριώδης εξαφάνιση της τιάρας
Το 1926 η Cartier ανέλαβε την εκκαθάριση της συλλογής της. Από εκείνη τη στιγμή η χαμένη τιάρα Cartier εξαφανίζεται χωρίς ίχνος. Δεν εμφανίστηκε ποτέ σε δημοπρασία, σε κατάλογο ή σε μουσείο. Ίσως να πουλήθηκε μυστικά. Ίσως να διαλύθηκε. Ίσως να περιμένει ακόμη μέσα σε κάποιο ιδιωτικό θησαυροφυλάκιο. Αν εμφανιζόταν σήμερα, η αξία της θα ξεπερνούσε τα 10–15 εκατομμύρια ευρώ.
Ο Μισέλ ντε Γκρες
Ο γιος του Χριστόφορου από τον δεύτερο γάμο του, ο Πρίγκιπας Μιχαήλ της Ελλάδας και της Δανίας, έγινε διεθνώς γνωστός ως Μισέλ ντε Γκρες, ένας από τους πιο καλλιεργημένους συγγραφείς της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας. Τα ιστορικά του μυθιστορήματα μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και τον καθιέρωσαν ως μια μορφή που άφησε το πραγματικό της ίχνος όχι στην πολιτική αλλά στη λογοτεχνία.
Ένα μυστήριο που επιμένει να μην λύνεται
Η Πριγκίπισσα Αναστασία υπήρξε μια γυναίκα ανάμεσα σε δύο κόσμους. Η τελευταία μεγάλη κληρονόμος της Gilded Age που περπάτησε στα παλάτια της Ευρώπης με την αυτοπεποίθηση μιας γυναίκας που ήξερε ποια ήταν. Και κάπου ανάμεσα σε Παρίσι, Ριβιέρα και Αθήνα, η τιάρα της χάθηκε. Ίσως να μην εμφανιστεί ποτέ. Ίσως κάποτε να αλλάξει ολόκληρη την ιστορία των βασιλικών κοσμημάτων. Μέχρι τότε, η χαμένη τιάρα των δέκα εκατομμυρίων ευρώ θα παραμένει ένα από τα πιο γοητευτικά μυστήρια του ευρωπαϊκού 20ού αιώνα
