Μπορεί να έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε τη βαρεμάρα ως κάτι άσχημο, ωστόσο όταν είναι πρόσκαιρη μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη και μάλιστα σε μια κοινωνία της πληροφόρησης και των γρήγορων εναλλαγών όπως είναι η σημερινή είναι και απαραίτητη για την υγεία του εγκεφάλου.
Η νευροεπιστήμονας Αλίσια Γουάλφ, ερευνήτρια στο Τμήμα Γνωστικών Επιστημών του Rensselaer Polytechnic Institute, λέει ότι είναι κρίσιμο για την υγεία του εγκεφάλου να αφήνουμε τον εαυτό μας να πλήττει από καιρό σε καιρό. Η πλήξη, λέει, βελτιώνει τις κοινωνικές συνδέσεις. Οι κοινωνικοί νευροεπιστήμονες έχουν βρει ότι ο εγκέφαλος διαθέτει μια λειτουργία επαναφοράς που ενεργοποιείται όταν δεν είμαστε απασχολημένοι με κάτι. Η πλήξη μπορεί πραγματικά να ενισχύσει τις δημιουργικές ιδέες, να γεμίσει τα αποθέματα ενέργειας και να προσφέρει χρόνο «επώασης» για να αναπτυχθούν οι ιδέες. Σε αυτές τις στιγμές που μπορεί να φαίνονται βαρετές ή άχρηστες, στρατηγικές και λύσεις που υπήρχαν σε έμβρυα μορφή παίρνουν χώρο και ζωντανεύουν. Και ο εγκέφαλός μας παίρνει την πολύτιμη ανάπαυση όταν δεν τον πιέζουμε υπερβολικά. Διάσημοι συγγραφείς έχουν πει ότι οι πιο δημιουργικές τους ιδέες εμφανίζονται όταν μετακινούν έπιπλα, κάνουν ντους ή ξεριζώνουν ζιζάνια. Αυτές οι στιγμές έμπνευσης λέγονται insight.
Οι Ιταλοί έχουν ένα όνομα γι’ αυτό: il dolce far niente — η γλύκα του να μην κάνεις τίποτα. Δεν μεταφράζεται ακριβώς στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι δουλειές και τα προγράμματα μας καθορίζουν. Η πιο κοντινή μετάφραση που έχουμε είναι «σκοτώνω την ώρα». Αλλά το il dolce far niente απαιτεί περισσότερα: να αφήνουμε σκόπιμα και να δίνουμε προτεραιότητα στο «είμαι» παρά στο «κάνω». Το να μην κάνουμε τίποτα έχει συγκριθεί με τις παύσεις σε ένα όμορφο μουσικό κομμάτι. Χωρίς τις σιωπές, η μουσική θα ήταν απλώς θόρυβος. Το il dolce far niente δίνει στον εγκέφαλο το φρένο που χρειάζεται για να επαναφορτιστεί, ώστε να μπορεί να είναι πιο παραγωγικός.
Όταν ο εγκέφαλός μας επικεντρώνεται σε έντονη δραστηριότητα, καταναλώνει πολλή ενέργεια. Όταν ολοκληρωθεί η δραστηριότητα, επιστρέφει σε μια “κανονική κατάσταση”. Αυτό είναι φυσιολογικό και είναι ο τρόπος με τον οποίο ανανεώνεται ο εγκέφαλος. Η κανονική αυτή κατάσταση μπορεί να θεωρηθεί ως κατάσταση ανάπαυσης. Πολλές αλληλένδετες περιοχές του εγκεφάλου είναι ενεργές αυτήν την ώρα και λειτουργούν σαν ένα συνδεδεμένο δίκτυο, που ονομάζεται default mode network.
Σε αυτή την κατάσταση, συμβαίνουν πολλά σημαντικά πράγματα στον εγκέφαλο. Επεξεργάζεται αναμνήσεις και σκέφτεται τα διδάγματα που έχει μάθει. Ο εγκέφαλος παίζει σενάρια και εφαρμόζει αυτά που έχει μάθει για το μέλλον. Οι άνθρωποι σκέφτονται για τον εαυτό τους και για τους άλλους, αναπολούν το παρελθόν και ονειρεύονται το μέλλον.
Ο εγκέφαλός μας θα είναι πιο χαρούμενος και υγιής σε αδρανείς στιγμές χωρίς υποχρεώσεις, χωρίς τίποτα να βιάζεται, να διορθωθεί ή να επιτευχθεί. Αφού πατήσουμε φρένο και κάνουμε κάτι μόνο για την απλή χαρά του, είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε ξανά. Τότε θα δούμε την ανθεκτικότητά μας, τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητά μας να εκτοξεύονται.
Πλεονεκτήματα της βαρεμάρας
- Δημιουργικότητα και Βαρεμάρα: Μελέτες δείχνουν ότι η βαρεμάρα μπορεί να ενισχύσει τη δημιουργικότητα. Όταν το μυαλό είναι αδρανές, αρχίζει να περιπλανιέται, οδηγώντας σε νέες ιδέες και λύσεις.
- Αυτογνωσία και Αντίληψη: Η βαρεμάρα παρέχει χώρο για αυτοανάλυση και αναστοχασμό, επιτρέποντας την καλύτερη κατανόηση των συναισθημάτων και των επιθυμιών μας.
- Ανάκτηση και Μείωση Στρες: Η βαρεμάρα λειτουργεί ως “κουμπί επαναφοράς” για τον εγκέφαλο, βοηθώντας στη μείωση του άγχους και της υπερδιέγερσης που προκαλούνται από συνεχείς ερεθισμούς.
- Ανάπτυξη Δεξιοτήτων και Στόχων: Η βαρεμάρα μπορεί να μας κινητοποιήσει να αναζητήσουμε νέες δραστηριότητες ή να θέσουμε στόχους, ενισχύοντας την προσωπική ανάπτυξη.
- Αυτορρύθμιση και Συγκέντρωση: Η διαχείριση της βαρεμάρας βοηθά στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτορρύθμισης και συγκέντρωσης, ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους.
Με πληροφορίες από Forbes.com, mayoclinichealthsystem.org
Διαβάστε επίσης: Πόσο χρόνο περνάμε καθημερινά στην οθόνη και πώς επηρεάζει τη ζωή μας;
